طبیعت گردی در دره شمخال

طبیعت گردی در دره شمخال

دره به شکاف ها و فرورفتگی های بین کوه ها می گویند که به شکل های مختلف در دنیا وجود دارند، این مکان های طبیعی اغلب یا در اثر حرکت کوه ها در طول هزاران سال و یا فرسایش آن ها به وجود می آیند همچنین گاهی از میان آن ها رودخانه هایی عبور کرده که به آن ها دره های رودخانه ای نیز گفته می شود. با توجه به اینکه بخش بزرگی از سرزمینمان ایران را کوهستان ها فرا گرفته اند، بسیاری از این دره های زیبا و جالب توجه را می توانید در این کوهستان ها بیابید. یکی از همین دره ها که بخشی از جاذبه های طبیعت گردی محسوب می شود دره شمخال می باشد. 

این مسیر یکی از مناطق محبوب طبیعت گردان در ایران است با یک جستجوی ساده در اینترنت می توانید تورهای این مسیر را ببینید. افرادی که به این منطقه سفر می کنند معمولا در غالب گروه های چند نفره هستند. از آنجایی که این منطقه نسبتا بکر و کمتر شناخته شده است توصیه می کنیم تنها به آن سفر نکنید. کمتر کسی می داند که در خراسان شمالی چنین جاذبه منحصر به فردی وجود دارد گرچه در سال های اخیر گردشگرانی که به این منطقه سفر می کنند بیشتر شده است.

موقعیت مکانی دره شمخال

دره شمخال در فاصله ۲۵ کیلومتری جنوب مرز ترکمنستان و شهر مرزی باجگیران در استان خراسان رضوی قرار گرفته و با بزرگترین شهر نزدیک آن که قوچان می باشد ۸۰ کیلومتر فاصله دارد. نام این دره خوش آب و هوا از یک روستایی که در کوهپایه های این کوه قرار داشته گرفته شده است. این دره از روستای شمخال که هم نام آن می باشد آغاز شده و در روستای محمد تقی بیگ از توابع درونگر پایان می یابد. دره شمخال به عنوان یک دره رودخانه از به هم پیوستن رودهای شارک، قرچه، دربادام، شمخال و همچنین اضافه شدن چشمه هایی که از این کوه ها نشئات می گیرد به وجود آمده است. طول این دره در حدود ۱۸ کیلومتر بوده و دیواره های کوه های اطراف آن تا ۲۰۰ متر بوده و این رودخانه در نهایت به شالیزارهای انتهای آن ریخته و آن ها را سیراب می کند. در بسیاری از قسمت های این دره و در کنار آب های این رودخانه شاهد درختان گردو جنگلی با قدمت های چندین صد ساله خواهید بود که از جاذبه های بکر این منطقه هستند. شمخال به زبان کردی کرمانجی نام یک تفنگ قدیمی دست ساز می باشد. جالب است بدانید در زبان کردی کرمانجی یک ضرب المثل جالب وجود دارد که می گوید : مگر تیر شمخال به تو خورده است، و خوب است بدانید این ضرب المثل برای افرادی استفاده می شود که در مواجهه با یک اتفاق ساده خیلی ناراحتند و اعتراض می کنند.

ویژگی های دره شمخال

دره شمخال با طبیعت کم نظیر و عرض کم و همچنین دیواره های ۲۰۰ متری عظیمی که این دره را همراهی می کند یکی از مقاصد گردشگری در استان خراسان رضوی به شمار می رود. در ۱۰ کیلومتری ابتدای رودخانه منطقه ای به نام حمام آب وجود داشته که گردشگران زیادی را سالانه در خود جای می دهد. در ابتدای دره رودخانه ای فصلی قرار گرفته که چشم اندازی زیبا را در کنار بوی عطر درختان گردو و رطوبت صخره های اطراف دره فراهم آورده است. دره شمخال دارای مسیری پر پیچ و خم بوده که بر جذابیت آن می افزاید. این پیچ و خم های دره که در آن رودخانه ای جاری است محلی برای گذاراندن یک روز تعطیل را در کنار دوستان یا خانواده فراهم می کند. در مسیر این پیچ و خم های رودخانه نیز چشمه هایی هستند که از لا به لای صخره های سنگی بیرون زده و علاوه بر پر آب کردن این رودخانه موجب شفافیت هرچه بیشتر این رود می گردد. این دره شیب ملایمی داشته و در ورودی خود روستایی به همین نام را جای داده که با بافتی متراکم در این دره آب و هوایی وصف نشدنی را به همراه دارد.

جاذبه های طبیعی دره شمخال

این جاذبه طبیعی علاوه بر اینکه درختان گردو جنگلی را در خود جای داده است دارای گیاهان متنوع دیگری از جمله درختان زردآلو، چنار، سپیدار، تمشک، بید، موسیر، هفشان، چریش، زرشک، ریخوک، گون، کاکوتی، زالزالک و چندین گیاه وحشی و دارویی دیگر نیز می باشد. برای دسترسی به این منطقه می بایست از جاده شهر قوچان به سمت باجگیران حرکت کرده و در فاصله ۸۰ کیلومتری از قوچان تابلوهای راهنمایی وجود دارد که شما را به سمت روستای شمخال هدایت می نماید. سپس می بایست خودروی خود را در مکانی گذاشته و مابقی مسیر را پیاده از میان دره ها عبور نمایید. پس از وارد شدن به دره شمخال با شنیدن صدای خروش آب و همچنین کوه های بلندی که اطراف شما را فرا گرفته و طبیعتی خاص گویی آرامشی وصف نشدنی تمام وجود شما را در بر گرفته و می توانید مدتی را به دور از هرگونه هیاهو در این مکان بگذرانید. در دره شمخال تلفن های همراه نیز فاقد آنتن دهی بوده و بدین ترتیب هیچ کس نمی تواند آرامش شما را برهم بزند.

زمان سفر به دره شمخال

بهترین فصل برای سفر به دره شمخال ماه هایی از سال هستند که سرسبز و پر آب می باشند مثل فصل بهار و تابستان، با توجه به اینکه طول مسیر ۱۸ کیلومتر است نمی توان تمامی زیبایی های آن را یک روزه با دقت مشاهده کرد بنابراین پیشنهاد می گردد تا برای سفر به این مکان زیبا برنامه ای دو روزه را برای سفر خود تنظیم نمایید. در ابتدای مسیر تابلویی با عنوان معرفی دره شمخال قرار گرفته و ابتدای مسیر با جویی کم آب و پوشش گیاهی کم آغاز می شود. منطقه های کبوترخانه و حمام اول فضاهایی است که به دلیل مسطح بودن این نقاط می توان در آنجا کمپ زده و شب را گذراند. حمام اول چشمه های پر آب و جاری داشته که یکی از بهترین مکان ها برای اقامت شبانه است اما پیشنهاد می گردد کمپ خود را در منطقه کبوترخانه که آن نیز دارای چشمه ای کم آب است برپا کرده زیرا در این صورت شما روز اول حدود ۱۱ کیلومتر از مسافت دره را پیموده اید و برای روز دوم مسیر کوتاهتری را در پیش خواهید داشت. در فاصله بین حمام اول و دوم چهار صخره قرار گرفته است که شما سابق بر این به وسیله نردبان هایی بهسازی شده بود اما در حال حاضر این نردبان ها وجود نداشته و می توانید با کمی احتیاط بدون طناب از این صخره ها عبور نمایید. فاصله از روستای شمخال تا حمام اول حدود ۷ کیلومتر، از حمام اول تا کبوترخانه حدود ۴ کیلومتر، از کبوترخانه تا دوآبی کمتر از یک کیلومتر و از دوآبی دربادام تا انتهای تنگه و روستای محمد تقی بیگ حدود ۶ کیلومتر می باشد.

مواردی که در سفر به دره شمخال باید مورد توجه باشد

دره شمخال یکی از جاذبه های گردشگری در زمینه طبیعت گردی در این منطقه است. نکته ای که می بایست حتما به آن توجه نمایید به همراه داشتن لباس های مناسب است زیرا ممکن است مجبور شوید از داخل آب عبور نمایید و همچنین وسایلی که نیاز دارید تا شب را اقامت داشته باشید. یکی از جذابیت های سفر به دره شمخال تجربه رودخانه نوردی است، تصور کنید مسیری طولانی را در آب های خنک شمخال قدم بر می دارید البته باید بگوییم پیشنهاد می کنیم از صندل مناسب رودخانه نوردی استفاده کنید چرا که ممکن است سنگ های تیز کف رودخانه به پایتان آسیب برساند، البته اگر از پا درد یا استخوان درد رنج می برید شاید این تجربه مناسبی برای شما نباشد. از آنجایی که دره های شمخال به علت دیواره های بلند از آفتاب کمتری برخوردار هستند رودخانه های این منطقه بسیار خنک است.

لوازم مورد نیاز سفر به دره شمخال

اگر قصد سفر به این منطقه را دارید توصیه می کنیم قبل از هر چیزی مسیر رفت و برگشت خود را کاملا مشخص کنید و وسایل زیر را همراه خود داشته باشید. ۱) کوله مناسب طبیعت گردی چند روزه ۲) هد لامپ ۳) جعبه کمک های اولیه ۴) جی پی اس ۵) پاوربانک ۶) باتری ۷) آب معدنی ۸) دمپایی ۹) صندل مناسب رودخانه نوردی ۱۰) کیسه خواب ۱۱) چادر ضد آب ۱۲) زیر انداز ۱۳) کلاه لبه دار ۱۴) داروهای مسکن ۱۵) قرص تسویه آب و همچنین اگر قصد شبمانی در این منطقه را دارید سعی کنید در اطراف خود آتشی هرچند کوچک روشن نگه دارید چرا که این منطقه می تواند زیستگاه مناسبی برای حیوانات وحشی نیز باشد. برای چادر زدن مناطق شیب دار این منطقه را انتخاب نکنید، توصیه می کنیم در فاصله های مناسب از رودخانه چادر بزنید البته برای چادر زدن محلی را انتخاب کنید که احتمال ریزش سنگ ریزه وجود ندارد.